(της Γεωργίας Κανελλοπούλου)
Αλλού η ιστορία γράφεται στους δρόμους, αλλού στους τοίχους, αλλού απ’ τις παρέες, επισήμως από τους νικητές, ανεπισήμως μιλιέται από γενιά σε γενιά και ίσως κάτι μείνει, οι GRIOTS όμως στη Δυτική Αφρική την τραγουδάνε! Ναι, υπάρχει ένας τόπος που η λέξη “Ιστορία” δεν φέρνει στο νου χοντρά βιβλία, ημερομηνίες, ονόματα, αλλά… τραγούδι!Ένας Griot (είδα κάπου πως προφέρεται γκρι-ο, αλλού το βρήκα γκριότ) είναι τροβαδούρος ΚΑΙ ιστορικός ταυτόχρονα – μια κατάσταση που ξεκίνησε το 13ο αιώνα στο Μάλι. Οι Griots γνωρίζουν όλα τα ιστορικά γεγονότα στο χωριό τους αλλά και τα πιο σημαντικά στη χώρα τους ή και στον κόσμο, γνωρίζουν γενέθλια, κηδείες, γάμους κλπ, και τα τραγουδάνε, επισήμως τους λένε “προφορικούς ιστορικούς”, εγώ προτιμώ το “μουσικοί αφηγητές”. Πολλά έπη εξακολουθούν να τραγουδιούνται εδώ και αιώνες, εμπλουτιζόμενα διαρκώς.
Έτσι, αν είστε απόγονος της αρχαίας φυλής Μάντε, ίσως ακούσετε το επώνυμό σας σε κάποια αφήγηση, ενώ ακόμα και ο εθνικός ύμνος του Μάλι έχει περιλάβει κάποιους στίχους από αυτά τα τραγουδιστά έπη, τα οποία, σε αντίθεση με τα αρχαία ελληνικά όπως η Οδύσσεια που πάγωσαν εδώ και αιώνες, συνεχίζουν να εξελίσσονται και να αλλάζουν ανάλογα με το ποιος, πού, πότε τα αφηγείται. Τα όργανα που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως η κόρα (ένα έγχορδο όργανο παρόμοιο με την άρπα), το μπαλαφόν (ένα είδος ξυλόφωνου) και η Φωνή.
